Sufís de se passejar dins las nautas èrbas d’octobre per sentir lor preséncia invisibla. Una prusina a la cavilha, o al nivèl de la cinta, una pichona taca roja que grata… Los rogets son aquí. De minuscules acarides d’ aparéncia insignificanta, acompanhan dempuèi totjorn la fin de l’estiu e la debuta de la davalada dins nòstras campanhas occitanas. Se son mantunes còps percebuts coma una geina, lor istòria naturala e lor plaça dins nòstra cultura, meritan ça que là que s’i arrèstem. Perque, a lor biais, aquelas minusculas bèstias nos parlan de nòstre ligam al territòri.
De viatjaires invisibles dins las èrbas
Los rogets (trombicula autumnalis) son las babòtas d’un acaride microscopic, a pena visible a l’uèlh nus. Lor color roja escura lor a valgut de nombroses subrenoms en occitan : los rogets, los aranhons, los peta-pòrcs. Se tenon amagats dins las èrbas, las sègas, las pradas, en esperar lo passatge d’una bèstia o d’un uman per s’arrapar.
Al contrari d’una idèa espandida, pican pas. S’installan a la flor de la pèl e injèctan una saliva que dissòlv las cellulas, per n’aspirar lo contengut. La prusor que s’enseguís es nòstra reaccion de defensa. A la davalada, quand las èrbas son nautas e secas, son particularament nombroses : es lor sason.
Una bèstia pichona, granda per son ròtle
Tan desplasentas que sián participan a la cadena alimentària. Puèi los rogets coma totas las larvas, se transforman en acarides adultes que vivon liurament dins lo sòl, e ajudan a descompausar las matèrias organicas. Reciclan la vida, coma l’exemple dels vèrmes de tèrra e de tant d’autres pichons èstres sovent invisibles.
Dins la tradicion rurala occitana, los rogets èran crentats mas tanben respectats : los vièlhs sabián qu’èran ligats a las sasons e que lor preséncia marcava la fin de l’estiu. Dins l’encastre de la recèrca, es una espècia qu’a un compòrtament que foguèt longtemps desconegut perque es dificil d’elevar e de noirir. Es un vector de mantunas malautiás sus las bèstias.
De remèdis populars foguèron espandits : fretar la pèl amb de vinagre, aplicar d’alh o de decoccions de plantas de garriga coma lo romanin o la sàlvia. Aquí, lo saber popular se mesclava a l’observacion atentiva de la natura.
Los rogets e lo viure amassa
En Occitània, l’idèa del viure amassa dins la diversitat s’aplica pas qu’als umans. Tanben, pòt èsser alargada als autres èssers vius, tot parièr coma los mai minuscules. Aculhir l’idèa que los rogets fan partida del paisatge, es reconéisser que la vida es pas totjorn aisida, qu’i a tanben de dificultats e de suspresas.
En definitiva
A primièra vista, los rogets son qu’una geina passadissa de nòstras passejadas de la davalada. Mas si prenèm lo temps de los observar, se fan de messatgièrs. Son messatgièrs d’una sason que càmbia, d’un equilibri natural que nos espèra pas, d’una biodiversitat ont cada èstre a son ròtle.
Los rogets, amb lor roge e lor picadura agaçanta, nos rampèlan que lo vivent es pas totjorn doç, mas que merita totjorn nòstra atencion e nòstre respècte.
Haidi D’Hulst
amb l’ajuda de Sandra Bernard
Laisser un commentaire