A Besièrs, lo Centre Internacional de Documentacion e de Recèrcas Occitanas es pas solament una bibliotèca : es la memòria viva de la lenga e de la cultura d’òc. Una pòrta dubèrta per cabussar dins un mond de paraulas, d’imatges e de sons, en occitan.
D’un projècte militant cap a una institucion màger.
Nascut de l’activisme pregond de l’Ives Roqueta e d’escrivans nombros, artistas, cercaires e militants, lo CIDO (Centre Internacional de Documentacion Occitana) vei lo jorn en 1975.
Es en 1999 que lo CIDO devenguèt lo CIRD’ÒC, un luòc public de referéncia per la conservacion, la transmission e la valorizacion del patrimòni occitan.
L’idèa de l’Ives Roqueta èra simpla e fòrta : crear un espaci unenc de conservacion, de recèrca e de transmission, a l’encòp bibliotèca, archiu e centre cultural.
Un ostal bèl, dubèrt a totes.
Tre l’entrada, lo canton dels ensenhaires balha lo ton : diccionaris, albums de las annadas seissanta, e obratges pedagogics… Qualques libres son aquí classats segon la grasilha dels nivèls de competéncia en lenga, tot i es pensat per ajudar a ensenhar e a aprene la lenga.
Un espaci mòstra presenta regularament d’artistas contemporanèus : al moment de la visita, las fotografias “Camargo” d’Alice Traisnel èran penjadas d’aquí d’ailà.
Lo Salon Gai Saber, el, rend omenatge als trobadors e a la tradicion poetica occitana. Se i pòt veire una esquissa d’Henri Martin : ‘Los trobadors e los poètas del Gai Saber’ creada per un concors destinat a ondrar lo Capitòli de Tolosa.
Lo CIRD’ÒC recampa obratges dins totes los domenis : istòria, geografia, religion en pais d’òc, bèlas-arts, saber-far, artesanat, linguistica, sciéncias….Tot çò qu’es publicat en occitan es crompat en dos exemplars : un per lo manlèu, l’autre per la salvagarda. Cap de grafia ni de varietat dialectala es pas negligida : l’objectiu es de representar las diversitats realas de la lenga.
La Pichonetèca, moblada per un artesan bosquetièr de Pesenàs, es un espaci dedicat als pichons. Se i pòdon descobrir albums, Kamishibais, bendas dessenhadas e dessenhs animats en occitan. Aquel canton dels enfants es una pòrta dubèrta ludica e viva cap a la lenga.
Los tresaurs amagats
A l’estanci, la resèrva patrimoniala que Florian, lo responsable dels archius, nos faguèt la visita.
I garda 150 000 documents, 2 500 enregistraments. Son 7 quilomètres linears d’archius : almanacs, afichas, documents efemèrs e produccions iconograficas.
L’ambient i es suau, amb un lum sedaçat e l’odor caracteristica del papièr ancian.
Dins la segonda sala, ont temperatura e umiditat son contrarotladas per maquinas, se tròban los documents mai fragils : un manuscrich de la Genèsi traduuit per Frederic Mistral, e un libre de pregàrias del sègle XV, escrich en latin, grèc, italian e provençal, sus pèl de vedèl, religat d’aur e decorat de letrinas coloradas.
Una memòria per l’avenidor
Uèi, lo CIRD’ÒC es pas solament un luòc de conservacion, mas tanben un espaci de creacion, d’acuèlh e de transmission.
Exposicions, conferéncias, projèctes escolars, pedagogics e de recèrcas universitàrias, lo CIRD’ÒC es vengut un luòc de rencontres e lo còr viu de la lenga e de la cultura occitanas.
Dins las salas calmòtas ont lo passat respira encara, las voses d’Occitània tota contunhan de bufar lo vent d’una iniciativa populara, contunhan de cantar e de contar la lenga e la cultura occitanas.
La còla dels Aprene 1 merceja grandament Joana-Maria, Florian e lo CIRD’ÒC tot per la vesita, lo partatge e aquela pausa dins lo temps.
Estela Pourcel amb l’ajuda d’Annia Pla
Laisser un commentaire