Òc, ai de dire : aprene lo francés quand venes d’Espanha, es pas un plaser… es un espòrt de risc. Lo primièr jorn que dobrisses la boca per dire “ bonjour ”, ja lo monde t’agacha coma s’aviás esternudat un mot magic : » Bon… chour? Non, bon-jour! A! òc, aquò…”
E aquí comença lo drama de las nasalas. Aquela mena d’aire misteriós que passa pel nas e pas per la boca, que te fa sonar coma s’ aviás una rinofaringita permanenta. “ Pain ”, “ vin ”, “ bain ”… tot aquò pareis d’esternuts poetics. Tu, amb ton esperit latin, ensajas de far coma eles, e acabas semblant un tractor qu’arranca dins lo freg.
E parlem pas del famós “r” gutural, aquel “r” que s’escampa del fons de la garganta, coma se lo francés aviá passat tres ans a tossejar amb gravetat. Tu, que venes de la “r” espanhòla, clara, rotlanta, musicala… te demandas perqué cal far tant d’esfòrç per sortir un simple “r”. E quand arribas enfin a dire “rue” sens tossir, te sentisses coma s’aviás ganhat un prèmi d’articulacion olimpic.
Mas un jorn, miracle! Descobrisses l’occitan. E aquí, tot càmbia.
La primièra paraula que sentisses es “ calor ”, e ton còr fa flòc! Aquela [ka], aquela doçor… aquò’s pas una consonanta, aquò’s un poton. Començas de parlar e te dises : “ Mas aquò… aquò sona coma l’espanhòl!” Pas de nasalas, pas de « r » que t’estrangula, pas de sons impossibles. Amb l’occitan, as trobat ton endrech dins lo monde. Una lenga que t’aculhís sens te jutjar, que t’escota amb simpatia. Una lenga que te daissa “ manjar ”, “ parlar ”, “ aimar ” sens accent estrangièr.
E lo vocabulari! Aquela meravilha de mots que semblan sortits d’un roman espanhòl : “ paraula ”, “ lutz ”, “ cantar ”, » pegar « … Tot aquò ressona dins tu coma una musica coneguda. E aquí te dises : “ Òc, aquò’s ma lenga! Ai pas aprés una autra lenga… ai trobat una cosina! ”
E çò melhor : pas besonh de prononciar coma un parisenc. Pas cap de nas, pas cap d’estofament, pas cap de tortura fonetica. Parlas coma respiras. E se t’escapa un accent espanhòl ? Bè! En Occitania, aquò passa per exotic e agradiu.
L’occitan es un país lingüistic ont la vida torna normala : lo vin es [vi], lo pan es [pa] e la « r » es una « r » de vertat, amb arma e temperament!
Aquel jorn, comprenes que la vida es tròp corta per luchar amb las nasalas e que la vertadièra elegància es pas dins lo » français impeccable « , mas dins la libertat de parlar sens vergonha, sens patir, sens dolor de garganta.
L’occitan, per un espanhòl, es pas una lenga : es una liberacion! E se un jorn te dison que “ la lenga d’òc es complicada ” respondes : “ Complicat, aquò? Non, l’amic. Complicat es dire » croissant » sens escupir una mica.
Victòria Soler amb l’ajuda d’ Emilie Bret.
Laisser un commentaire